واردات گوشت منجمد به ایران

راهنمای جامع واردات گوشت منجمد به ایران

مقدمه‌ای بر بازار گوشت منجمد در ایران

در سال‌های اخیر، واردات گوشت منجمد به ایران به عنوان یکی از راهکارهای تأمین نیاز پروتئینی کشور، جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌های بازرگانی و غذایی دولت پیدا کرده است. به‌دلیل چالش‌هایی همچون کاهش تولید داخلی، مشکلات اقلیمی، افزایش جمعیت و رشد مصرف سرانه گوشت، واردات این محصول استراتژیک از اهمیت بالایی برخوردار شده است.
در این مقاله تلاش می‌کنیم فرآیند واردات گوشت منجمد را به صورت جامع، گام‌به‌گام و با رعایت اصول قانونی و بهداشتی تشریح کنیم.

تعریف گوشت منجمد و مزایای واردات آن

گوشت منجمد، گوشتی است که بلافاصله پس از ذبح در دمای پایین (معمولاً زیر ۱۸- درجه سانتی‌گراد) فریز شده و از فساد آن جلوگیری می‌شود. این روش علاوه بر حفظ کیفیت و سلامت محصول، موجب افزایش ماندگاری و سهولت در حمل‌ونقل می‌گردد.

تفاوت گوشت تازه و گوشت منجمد

در گوشت تازه یا گرم، محصول بلافاصله پس از ذبح به بازار مصرف عرضه می‌شود. این نوع گوشت به دلیل عدم فرآیند انجماد، ماندگاری پایین‌تری دارد. در مقابل، گوشت منجمد با استفاده از تکنولوژی‌های خاص بسته‌بندی و انجماد، قابلیت نگهداری طولانی‌تری داشته و امکان واردات آن از مسافت‌های طولانی فراهم است.

مزایای اقتصادی واردات گوشت منجمد

1. ثبات در بازار داخلی
   واردات گوشت منجمد کمک می‌کند تا قیمت‌ها کنترل‌شده باقی بمانند و شوک‌های تورمی در بازار گوشت کاهش یابد.

2. تنوع در انتخاب مصرف‌کننده
   با واردات، مصرف‌کنندگان می‌توانند بین برندها، مبادی و انواع مختلف گوشت انتخاب داشته باشند.

3. پاسخ به کمبود تولید داخلی
   واردات گوشت، راهکار سریع و مؤثری برای جبران کسری تولید داخلی است، به‌ویژه در زمان بحران‌های دام‌داری.

 

کشورهای اصلی صادرکننده گوشت منجمد به ایران

ایران از کشورهای مختلفی گوشت منجمد وارد می‌کند که شامل:

• برزیل (به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گوشت گاو)

• هند (صادرکننده گوشت بوفالو با قیمت رقابتی)

• استرالیا (با استانداردهای بالای بهداشتی)

• روسیه و قزاقستان (با همکاری‌های منطقه‌ای)

بررسی کیفیت گوشت وارداتی از کشورهای مختلف

کیفیت گوشت منجمد بسته به کشور مبدا، نحوه پرورش دام، شرایط کشتارگاه و فرآوری متفاوت است. از این رو، گوشت وارداتی باید دارای گواهی بهداشتی، گواهی دامپزشکی، تاییدیه‌های شرعی (حلال) و انطباق با استانداردهای ایران باشد.

مقررات و قوانین واردات گوشت منجمد به ایران

قوانین واردات گوشت منجمد تحت نظارت نهادهایی مانند گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان دامپزشکی کشور، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان غذا و دارو انجام می‌گیرد.

شرایط دریافت مجوز واردات گوشت

واردکننده برای ثبت سفارش و دریافت مجوز، باید موارد زیر را رعایت کند:

• ثبت شرکت رسمی دارای کد اقتصادی و کارت بازرگانی معتبر

• دریافت مجوز واردات از طریق سامانه جامع تجارت (NTSW.ir)

• اخذ مجوز بهداشتی و دامپزشکی از سازمان دامپزشکی کشور

• انعقاد قرارداد با کشتارگاه مورد تأیید ایران در کشور مبدا

الزامات بهداشتی و استانداردهای دامپزشکی

محموله‌های گوشت منجمد باید دارای:

• گواهی سلامت دام

• تأییدیه حلال اسلامی

• آزمایش‌های میکروبیولوژی و فیزیکی

• شرایط انجماد استاندارد در طول مسیر

باشند. در غیر این صورت، محموله در مرز توقیف یا برگشت خواهد شد.

فرآیند کامل واردات گوشت منجمد قدم به قدم

مرحله اول: ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت

ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت برای ثبت سفارش کالا و دریافت مجوز ورود نخستین گام است. واردکننده باید مشخصات دقیق کالا، مبدا، میزان، نوع بسته‌بندی، زمان ورود و محل تخلیه را اعلام نماید.

مرحله دوم: ارسال نمونه و دریافت تأییدیه سازمان دامپزشکی

در این مرحله، نمونه اولیه گوشت جهت بررسی آزمایشگاهی و انطباق با استانداردهای بهداشتی به سازمان دامپزشکی ارسال می‌شود.

مرحله سوم: حمل‌ونقل، ترخیص و انبارداری

گوشت منجمد باید با ماشین‌های یخچال‌دار استاندارد حمل شود. پس از ورود به مرز، ترخیص کالا با نظارت گمرک و دامپزشکی انجام می‌شود. انبارداری نیز باید در سردخانه‌های تأییدشده باشد.

هزینه‌های واردات گوشت منجمد به ایران

هزینه‌های واردات شامل موارد زیر است:

• قیمت تمام‌شده در مبدا (FOB)

• حمل‌ونقل بین‌المللی (CFR یا CIF)

• تعرفه گمرکی

• مالیات بر ارزش افزوده

• هزینه‌های انبارداری و قرنطینه

• کارمزد ترخیص‌کار

این هزینه‌ها بسته به مبدا، وزن، روش حمل و نرخ ارز، تغییر می‌کنند.

چالش‌ها و ریسک‌های واردات گوشت منجمد

تقلب در برچسب‌گذاری و کیفیت

برخی از محموله‌های وارداتی ممکن است دچار:

• جعل در تاریخ انقضا

• استفاده از برچسب‌های غیرواقعی «حلال»

• بسته‌بندی مجدد گوشت‌های بی‌کیفیت

باشند که نیازمند نظارت مستمر و دقت واردکننده است.

مشکلات قرنطینه و تأخیر در ترخیص

در صورت ناقص بودن مدارک یا عدم انطباق با استانداردهای دامپزشکی، ترخیص کالا با تأخیر مواجه شده یا حتی معدوم می‌شود که منجر به ضرر مالی قابل توجه برای واردکننده خواهد بود.

 

راهکارهای موفقیت در تجارت گوشت منجمد

1. بررسی دقیق تامین‌کننده و داشتن قرارداد معتبر

2. استفاده از مشاور حقوقی و ترخیص‌کار باتجربه

3. بیمه کامل محموله در طول حمل‌ونقل

4. نمونه‌برداری تصادفی از محموله‌ها در مرز

5. ثبت و مستندسازی کلیه فرآیندها

بررسی وضعیت بازار داخلی و نیاز به واردات

با توجه به افت تولید دام، بیماری‌های دامی، گرانی نهاده‌ها و خشکسالی، ایران برای تأمین پروتئین حیوانی مورد نیاز خود به واردات گوشت منجمد وابسته شده است. تولید داخل کفاف نیاز مصرفی را نمی‌دهد و برخی اقشار توان خرید گوشت گرم را ندارند.

تأثیر واردات گوشت منجمد بر اقتصاد و معیشت

واردات گوشت منجمد، اگر به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند:

• قیمت بازار را متعادل کند

• از قاچاق جلوگیری نماید

• امنیت غذایی را تضمین نماید

با این حال، اگر بدون برنامه باشد، موجب ضربه به تولید داخلی خواهد شد.

نقش سازمان‌ها و نهادهای نظارتی در واردات گوشت

تحلیل آماری واردات گوشت منجمد در ۵ سال اخیر

براساس داده‌های رسمی، ایران سالانه بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن گوشت منجمد وارد می‌کند. عمده واردات از کشورهای برزیل، هند و استرالیا انجام می‌شود. روند واردات در سال‌هایی که تولید داخلی کاهش می‌یابد، صعودی بوده است.

منبع: آمار رسمی گمرک ایران و وزارت جهاد کشاورزی

آینده واردات گوشت منجمد در ایران

با توجه به افزایش جمعیت و کاهش منابع آب و علوفه، وابستگی به واردات بیشتر خواهد شد. اما پیش‌بینی می‌شود سیاست‌های آتی کشور، مبتنی بر توازن میان واردات و تقویت تولید داخلی باشد.

منابع معتبر برای پیگیری قوانین و مقررات جدید

• gationline.ir (سامانه جامع تجارت ایران)

• iran-customs.ir (سایت رسمی گمرک)

• ivo.ir (سازمان دامپزشکی کشور)

• maj.ir (وزارت جهاد کشاورزی)

ابعاد حقوقی و قراردادی واردات گوشت منجمد

واردات هر نوع کالای دامی، به‌ویژه محصولات فسادپذیر نظیر گوشت منجمد، نیاز به دانش حقوقی دقیق دارد. تنظیم قرارداد با تامین‌کننده خارجی باید مطابق با مقررات بین‌المللی تجارت و قوانین جمهوری اسلامی ایران باشد.

مهم‌ترین مفاد قرارداد واردات گوشت

1. مشخصات دقیق کالا
   شامل نوع گوشت (گاو، گوسفند، بوفالو)، نوع برش، وزن، نوع بسته‌بندی، کشور مبدا و استانداردهای لازم.

2. شرایط حمل‌ونقل و تحویل (اینکوترمز)
   معمولاً شرایط CFR یا CIF ترجیح داده می‌شود تا مسئولیت حمل و بیمه بر عهده فروشنده باشد.

3. شرایط پرداخت
   پرداخت LC، پیش‌پرداخت یا از طریق صرافی مجاز با ارز نیمایی.

4. گواهی‌نامه‌ها
   شامل گواهی دامپزشکی، بهداشتی، حلال، گواهی مبدا و فاکتور تجاری.

5. شرط بازرسی قبل از ارسال (Pre-shipment inspection)
   توسط شرکت‌های بازرسی بین‌المللی مانند SGS، Intertek یا Bureau Veritas.

6. ضمانت‌ها و شرایط فسخ قرارداد

چالش‌های حقوقی رایج

• تاخیر در ارسال یا حمل کالا

• تطابق نداشتن با استانداردهای بهداشتی

• مشکلات مربوط به پرداخت و ارز

• عدم امکان ترخیص به‌دلیل مغایرت مدارک

توصیه می‌شود واردکنندگان از خدمات مشاور حقوقی مسلط به قوانین تجارت بین‌الملل بهره‌مند شوند.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زنجیره واردات گوشت منجمد

بازار گوشت منجمد در ایران علاوه بر واردات، فرصت‌های متعددی در حوزه سردخانه‌داری، بسته‌بندی، پخش مویرگی و زنجیره خرده‌فروشی ایجاد کرده است.

بخش‌هایی با پتانسیل سرمایه‌گذاری:

تسهیلات و حمایت‌های دولتی

• صندوق توسعه صادرات برای تأمین مالی پروژه‌های مرتبط

• معافیت‌های مالیاتی منطقه‌ای برای سرمایه‌گذاری در شهرهای مرزی و مناطق آزاد

• وام‌های کم‌بهره بانک کشاورزی و بانک توسعه صادرات

نگاه فرهنگی و اجتماعی به گوشت منجمد در ایران

نگرش مصرف‌کنندگان ایرانی به گوشت منجمد طی سال‌های گذشته تغییرات زیادی کرده است. در گذشته، مصرف گوشت منجمد بیشتر محدود به مراکز نظامی، بیمارستان‌ها یا پادگان‌ها بود. اما اکنون با افزایش قیمت گوشت گرم، مصرف خانگی گوشت منجمد رشد چشم‌گیری داشته است.

مزایا از دیدگاه مصرف‌کننده

• قیمت مناسب‌تر نسبت به گوشت گرم

• امکان نگهداری طولانی در فریزر خانگی

• بسته‌بندی‌های بهداشتی و آماده طبخ

چالش‌های فرهنگی

• باور به پایین‌تر بودن کیفیت نسبت به گوشت تازه

• تردید در مورد حلال بودن فرآیند ذبح در کشورهای خارجی

• ناآگاهی از روش صحیح یخ‌زدایی و طبخ

آموزش‌های عمومی در مورد شیوه نگهداری، پخت صحیح و ارزش تغذیه‌ای گوشت منجمد، نقش مهمی در ارتقاء پذیرش آن در میان خانواده‌ها دارد.

تفاوت واردات گوشت منجمد گاوی، گوسفندی و بوفالو

ملاحظات شرعی و بهداشتی برای گوشت بوفالو

گوشت بوفالو از نظر شرعی در صورت ذبح اسلامی، حلال است، اما برخی مصرف‌کنندگان ترجیح به استفاده از گوشت گاوی یا گوسفندی دارند. همچنین این گوشت باید از نظر میکروبی و بهداشتی تحت آزمایش‌های دقیق‌تری قرار گیرد.

نقش فناوری در بهینه‌سازی واردات گوشت منجمد

فناوری اطلاعات و لجستیک هوشمند، ابزار مهمی در کنترل بهتر فرآیند واردات محسوب می‌شوند.

ابزارهای فناوری مفید:

• ردیابی لحظه‌ای محموله‌ها با GPS

• سیستم ثبت‌سفارش و کنترل اسناد دیجیتال

• پورتال‌های ارتباطی بین واردکننده و خریدار

• استفاده از RFID برای کنترل موجودی سردخانه‌ها

 

توصیه‌های کلیدی برای شروع واردات گوشت منجمد

1. تحقیق بازار دقیق انجام دهید: بدانید چه نوع گوشت با چه ویژگی‌هایی در بازار ایران تقاضا دارد.

2. با شرکت‌های بین‌المللی معتبر همکاری کنید: کیفیت پایین یا مدارک ناقص می‌تواند سرمایه‌تان را نابود کند.

3. فرآیند گمرکی را به دقت بشناسید: تأخیر یا اشتباه در ترخیص، هزینه‌بر است.

4. تأمین مالی خود را به‌درستی برنامه‌ریزی کنید: واردات نیازمند نقدینگی بالا و چرخش سرمایه سریع است.

5. مراقب نوسانات نرخ ارز باشید: تحلیل‌های مالی‌تان را با سناریوهای ارزی مختلف انجام دهید.

واردات گوشت منجمد به ایران فرصتی جذاب اما پیچیده است. هرچند این فرآیند نیاز به مجوزها و الزامات دقیق بهداشتی و قانونی دارد، اما اگر با برنامه‌ریزی صحیح و همکاری با تامین‌کنندگان معتبر انجام شود، می‌تواند سودآور و پایدار باشد.

با شناخت کامل مسیر واردات، بهره‌گیری از مشاوران حرفه‌ای و رعایت اصول سلامت غذایی، می‌توان سهمی مطمئن در بازار گوشت ایران به دست آورد.

تحلیل زنجیره تأمین جهانی گوشت منجمد

واردات گوشت منجمد تحت تأثیر مستقیم زنجیره تأمین جهانی گوشت قرمز قرار دارد. این زنجیره از پرورش دام تا کشتار، بسته‌بندی، انجماد، صادرات و حمل‌ونقل تشکیل می‌شود و هر مرحله در کیفیت نهایی کالا مؤثر است.

مراحل اصلی زنجیره تأمین:

1. دامپروری در کشور مبدا تحت نظارت بهداشتی و تغذیه علمی

2. ذبح و فرآوری در کشتارگاه‌های مجهز دارای گواهی‌های بین‌المللی

3. انجماد سریع (Blast Freezing) جهت حفظ کیفیت گوشت

4. بسته‌بندی و درج اطلاعات کامل (کشور مبدا، نوع گوشت، تاریخ انقضا، تأییدیه حلال)

5. ارسال به مرزهای ایران با کشتی یا کامیون‌های یخچال‌دار

6. ترخیص و توزیع در بازار داخلی

وقفه یا ضعف در هرکدام از این مراحل ممکن است باعث افت کیفیت محصول و حتی عدم پذیرش توسط گمرک و سازمان دامپزشکی گردد.

نقش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در واردات گوشت منجمد

مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی در ایران مانند منطقه آزاد چابهار، قشم، بندر انزلی و اروند نقش مهمی در واردات گوشت ایفا می‌کنند.

مزایای استفاده از مناطق آزاد برای واردات:

• معافیت از بخشی از عوارض و مالیات‌ها

• فرآیند ساده‌تر ترخیص کالا

• کاهش هزینه‌های انبارداری و حمل‌ونقل

• دسترسی مستقیم به بنادر و خطوط کشتیرانی

در صورت تأسیس سردخانه و پایانه وارداتی در این مناطق، واردکنندگان می‌توانند کالا را سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر وارد و توزیع نمایند.

تأثیر تحریم‌ها بر واردات گوشت منجمد

تحریم‌های بین‌المللی تأثیر غیرمستقیمی بر واردات گوشت داشته‌اند، به‌ویژه در حوزه بانکی، حمل‌ونقل و بیمه کالا.

مشکلات رایج ناشی از تحریم:

• سختی در انتقال پول و ارز به شرکت‌های خارجی

• هزینه بالاتر بیمه بین‌المللی محموله‌ها

• افزایش زمان حمل و مشکلات در لجستیک دریایی

• کمبود شرکت‌های واسطه معتبر که با ایران همکاری کنند

راهکارهای تطبیق با تحریم‌ها:

• استفاده از ارزهای جایگزین مانند یوآن چین یا روبل روسیه

• همکاری با صرافی‌های مجاز دارای تجربه در تجارت با کشورهای خاص

• انعقاد قراردادهای دو یا چند مرحله‌ای از طریق کشورهای ثالث

اهمیت برندینگ و بازاریابی پس از واردات گوشت منجمد

صرف واردات کالا به معنای فروش موفق نیست. واردکنندگان باید برای معرفی، جلب اعتماد مصرف‌کننده و فروش بیشتر، از تکنیک‌های بازاریابی و برندینگ استفاده کنند.

روش‌های مؤثر بازاریابی:

1. بسته‌بندی جذاب و قابل اطمینان

2. درج اطلاعات کامل و شفاف روی بسته (کشور مبدا، تاریخ انقضا، وزن خالص، تأییدیه حلال)

3. تولید محتوای آموزشی برای مصرف‌کنندگان درباره طبخ، ارزش تغذیه‌ای و کیفیت

4. همکاری با فروشگاه‌های زنجیره‌ای و آنلاین برای توزیع بهتر

5. برندسازی در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه اینستاگرام و تلگرام

مصرف‌کننده امروزی نه‌تنها به قیمت، بلکه به اطمینان از سلامت، کیفیت، شفافیت و راحتی مصرف توجه می‌کند.

بررسی تطبیقی واردات گوشت در ایران و سایر کشورها

مقایسه‌ای با کشورهای منطقه مانند ترکیه، امارات و عربستان:

ایران، به دلیل ساختار نظارتی و لزوم انطباق با استانداردهای اسلامی و بهداشتی، روند سختگیرانه‌تری نسبت به بسیاری از کشورها در واردات گوشت دارد.

چک‌لیست نهایی واردکنندگان گوشت منجمد

در پایان، یک چک‌لیست کاربردی برای فعالان تجارت گوشت منجمد:

✅ بررسی و انتخاب تأمین‌کننده معتبر
✅ اخذ پیش‌فاکتور رسمی و هماهنگی با شرکت بازرسی
✅ ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
✅ اخذ مجوز بهداشتی از سازمان دامپزشکی
✅ آماده‌سازی اسناد حمل (بارنامه، فاکتور، گواهی‌ها)
✅ کنترل دمای انجماد در حمل و انبار
✅ انجام فرآیند ترخیص از گمرک
✅ بازاریابی و توزیع داخلی با رعایت برچسب‌گذاری شفاف

 

جمع‌بندی نهایی

واردات گوشت منجمد، ترکیبی از دانش، تجربه، رعایت اصول فنی و قانونی و قدرت اجرایی بالا است. در شرایط کنونی اقتصاد ایران، این حوزه نه‌تنها پاسخی به نیاز بازار داخلی است، بلکه فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری و حضور مؤثر در زنجیره تأمین غذایی کشور به شمار می‌رود.

اگر این فرآیند به‌درستی مدیریت شود، می‌توان به تأمین مستمر، مطمئن و بهداشتی پروتئین حیوانی برای مردم ایران کمک کرد و همزمان سود قابل توجهی نیز برای واردکننده ایجاد نمود.

سوالات پرتکرار درباره واردات گوشت منجمد

واردات گوشت منجمد از چه کشورهایی مجاز است؟

کشورهایی که کشتارگاه‌های آن‌ها مورد تأیید سازمان دامپزشکی ایران هستند، مجاز به صادرات به ایران می‌باشند.

آیا واردات گوشت نیاز به مجوز خاص دارد؟

بله، هم مجوز بهداشتی و هم مجوز ثبت سفارش از سامانه جامع تجارت ضروری است.

گواهی حلال چگونه بررسی می‌شود؟

این گواهی باید از سوی نهادهای رسمی اسلامی کشور مبدا صادر شده و مورد تأیید سازمان دامپزشکی ایران باشد.

میانگین زمان ترخیص گوشت منجمد چقدر است؟

در صورت کامل بودن مدارک، بین ۵ تا ۱۰ روز کاری طول می‌کشد.

آیا می‌توان گوشت منجمد را در بازار به‌عنوان گوشت تازه فروخت؟

خیر، بر اساس قانون، برچسب‌گذاری دقیق الزامی است و هرگونه تخلف، مجازات دارد.

هزینه گمرکی واردات گوشت چقدر است؟

نرخ آن بسته به نوع گوشت، وزن و کشور مبدا متفاوت است و معمولاً بین ۵ تا ۱۵ درصد ارزش کل محموله است.

جمع‌بندی و توصیه نهایی برای واردکنندگان

واردات گوشت منجمد به ایران، فعالیتی تخصصی، حساس و پرمسئولیت است که نیازمند آشنایی با مقررات، بررسی دقیق تأمین‌کنندگان، رعایت بهداشت و انبارداری مناسب می‌باشد. موفقیت در این زمینه مستلزم برنامه‌ریزی، دانش حقوقی، ارتباط مؤثر با نهادهای نظارتی و شفافیت در فرآیند واردات است.

توصیه نهایی: قبل از هر اقدامی، با یک مشاور تجاری یا حقوقی آشنا با قوانین واردات گوشت مشورت نمایید تا از ضررهای احتمالی جلوگیری شود.

بهین تجارت رستاک خلیج فارس

شرکت بهین تجارت رستاک خلیج فارس یکی از فعالان معتبر و شناخته‌شده در حوزه واردات و توزیع گوشت منجمد در ایران است که با بهره‌گیری از شبکه تأمین گسترده، همکاری با کشتارگاه‌های تأییدشده بین‌المللی و رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی و شرعی، نقش مهمی در تأمین نیاز بازار داخلی ایفا می‌کند. این مجموعه با برخورداری از تیم متخصص، سردخانه‌های مجهز و خدمات لجستیک حرفه‌ای، توانسته است اعتماد مصرف‌کنندگان و نهادهای نظارتی را جلب کرده و در زنجیره تأمین پروتئین کشور جایگاه قابل‌اعتمادی به‌دست آورد.

مطالب مرتبط

بهترین خوراک دامی برای فصول گرم سال

منابع خوراک دام – معرفی بهترین خوراک دام

خوراک دام چیست؟ انواع خوراک دام و استانداردهای آن

جدیدترین فناوری‌ها و نوآوری‌ها در تولید خوراک دام

تأثیر واردات نهاده‌های دامی بر قیمت محصولات دامی

راه حل‌های کاهش هزینه خوراک دام

واردات خوراک دام

بیماری‌های تابستانی دام: شناسایی، پیشگیری و درمان مؤثر

تأثیر فناوری‌های نوین بر تولید و مدیریت نهاده‌های دامی در ایران

بازرگانی حوزه دام | تحلیل بازار بازرگانی دام در ایران

گوشت منجمد